Για την ενότητα της Αριστεράς...Για μια πολυκεντρική Αριστερά...Για την ενότητα στη βάση

Σάββατο 27 Ιουλίου 2013

Η Γλώσσα της ΕΕ: Χειραγώγηση και «doublethink»


Γρηγόρης Σουλτάνης 
Ταυτόχρονα με την προσφυγή της Ελλάδας στον «ευρωπαϊκό μηχανισμό» στήριξης (23/4/2010), ξεκίνησε μια πρωτοφανής γλωσσική τρομοκρατία ενάντια στην κοινωνία. Το κομματικό προσωπικό των δύο μεγάλων κομμάτων, με την συνεπικουρία ανθρώπων που σιτίζονται από την τραπεζική ελίτ και την ΕΕ, και του μεγαλύτερου μέρους των ΜΜΕ, άρχισαν να χρησιμοποιούν μια «Νέα Γλώσσα» με σκοπό την ιδεολογική κυριαρχία, την νομιμοποίηση των πολιτικών λιτότητας και την χειραγώγηση των πολιτών.
 Η γλωσσική τρομοκρατία που εξαπολύθηκε ενάντια στον ελληνικό λαό, εξέλαβε απεχθείς διαστάσεις και που ακόμη δυστυχώς τα αποτελέσματά της δεν έχουν σταθμισθεί. Η αποτελεσματικότητά της είναι εμφανής τρία χρόνια μετά: θεσμική και κρατική βία, κατάλυση εργασιακών δικαιωμάτων και κράτους πρόνοιας, ανεργία, απόγνωση, ακραία φτώχεια και αυτοκτονίες.  Από διάσπαρτα σχετικά άρθρα που έχουν δει το φως της δημοσιότητας στον ιταλικό, ισπανικό, πορτογαλικό και ιρλανδικό τύπο, φαίνεται ότι η αυτή η τρομοκρατική «νέα γλώσσα» χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται με τον ίδιο τρόπο από σοσιαλδημοκρατικές και δεξιές κυβερνήσεις και τα ΜΜΕ του ευρωπαϊκού νότου. Το φαινόμενο αυτό αν ειδωθεί αποσπασματικά, αποκρύπτει το γενικότερο πλαίσιο μέσα στο οποίο έλαβε χώρα και που σχετίζεται με τον σχεδιασμό ενός νέου οικονομικού μοντέλου της ΕΕ. Η έναρξη αυτής της επίθεσης συνέπεσε με το νέο ευρωπαϊκό μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που αντικατέστησε την στρατηγική της Λισσαβόνας και εγκαινιάσθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 3/3/2010.
Το γλωσσικό Project «Europe 2020»
Το στρατηγική “Europe 2020” (http://ec.europa.eu/europe2020/europe-2020-in-a-nutshell/index_en.htm), αποτελεί το μεταρρυθμιστικό σχέδιο για την Ευρώπη της τρέχουσας δεκαετίας και καθορίζει το πλαίσιο της ευρωπαϊκής οικονομίας σε σχέση με το παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Ταυτόχρονα καθορίζει το πώς πρέπει να ρυθμισθεί η ευρωπαϊκή κοινωνία ώστε να υπηρετήσει το νέο οικονομικό μοντέλο που οι ευρωπαϊκές ελίτ οραματίζονται για την Ευρώπη, που στην νεοφιλελεύθερη γλώσσα της ΕΕ ονομάζεται «Κοινωνική Οικονομία της Αγοράς». Τι σημαίνει ρύθμιση της κοινωνίας; Σημαίνει ότι οι ευρωπαϊκές κοινωνίες πρέπει να «πεισθούν», δηλαδή να χειραγωγηθούν, ώστε να αποδεχθούν το γεγονός ότι πρέπει να ζουν με την ευελιξία, την ανεργία και την ελεημοσύνη που ονομάζεται «μισθός».

Έτσι, η στρατηγική «Europe 2020» εγκαινιάζει ένα «Γλωσσικό Project» που είναι αναγκαίο για την επιβολή της νέας ευρωπαϊκής τάξης πραγμάτων. Εγκαινιάζει μια «νέα γλώσσα» το Οργουελικό «Newspeak», έναν νέο καπιταλιστικό λόγο που στοχεύει να επιβάλλει νέες αναπαραστάσεις του κόσμου, νέα νοήματα και νέους τρόπους αντίληψης του εαυτού, της κοινωνίας και της εξουσίας. Οι δημόσιες παρεμβάσεις των ευρωπαίων αξιωματούχων έναντι της Ελλάδας- με αποκορύφωμα τα διαγγέλματα προς τον ελληνικό λαό κατά τις εκλογές-που αναπαράγονται ασταμάτητα από τα ΜΜΕ με την εκκίνηση των δελτίων ειδήσεων, συνήθως εκλαμβάνονται ως παρεμβάσεις πολιτικού χαρακτήρα. Εντούτοις πρόκειται για μια μεθοδικά οργανωμένη προπαγάνδα βιοπολιτικής ρύθμισης της κοινωνίας, που σκοπό έχει την αέναη επανάληψη της «νέας γλώσσας», καθώς αποσκοπεί στην κατασκευή της πραγματικότητας. Οι κοινωνίες του ευρωπαϊκού νότου αποτελούν πλέον ένα γλωσσικό θερμοκήπιο, καθώς υφίστανται μια τρομοκρατία που εκτοξεύεται ταυτόχρονα από το εσωτερικό και το εξωτερικό των χωρών. Κατ’ αυτό τον τρόπο επιχειρείται να αποκλεισθεί κάθε εναλλακτική σκέψη και προσέγγιση, κάθε δίοδος διαφυγής, ώστε η επικράτηση του νεοφιλελεύθερου κοινωνικού και οικονομικού μοντέλου να εντυπώνεται στη συνείδηση ως το αποτέλεσμα μηχανιστικών νόμων της πραγματικότητας.
Λόμπι και «νέα γλώσσα»
Η «νέα γλώσσα» είναι συνυφασμένη με τα ειδικά συμφέροντα που εξυπηρετεί η ΕΕ. Η φράση το «δημοκρατικό έλλειμμα» της ΕΕ είναι ευφημισμός του γεγονότος ότι «οι αποφάσεις στην ΕΕ παίρνονται από μια ειδική ελίτ», κάποια συγκεκριμένα λόμπι. Η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Εργατικών Συνδικάτων (ETUC), που θεωρείται κοινωνικός εταίρος της ΕΕ, κατήγγελλε ότι κατά τον σχεδιασμό της στρατηγικής για την «Ευρώπη 2020», οι θέσεις του συνδικάτου αγνοήθηκαν παντελώς, κάτι που έγινε επίσης και για το «Σύμφωνο για το Ευρώ», του οποίου το τελικό κείμενο υιοθετήθηκε στην εαρινή Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. την 24-25/3/2011. Σύμφωνα με τις καταγγελίες του Corporate Europe Observatory,Exposing the power of corporate lobbying in the EU, (http://corporateeurope.org/) σε άρθρο με το τίτλο «Business against Europe: Business Europe celebrates social onslaught in Europe», 23/3/11, ένα από τα πιο ισχυρά επιχειρηματικά λόμπι της Ευρώπης, η BUSINESS EUROPE, (http://www.businesseurope.eu), η Ένωση Συνομοσπονδιών της Βιομηχανίας και των Εργοδοτών της Ευρώπης-μέλος της οποίας είναι και ο ΣΕΒ- συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ουσιαστικά είναι ο κύριος διαμορφωτής της οικονομικής πολιτικής που ασκεί η ΕΕ. Στο άρθρο της CEO γίνεται αναφορά στις προτάσεις της BUSINESS EUROPE, οι οποίες έγιναν αποδεκτές και ενσωματώθηκαν στα επίσημα κείμενα της ΕΕ, όπως στο Σύμφωνο για το Ευρώ. Η BUSINESS EUROPE μάλιστα έστειλε επιστολή στον πρόεδρο της ΕΕ για να εκφράσει την στήριξή της στα μέτρα που εγκρίθηκαν από τους αρχηγούς των κρατών-μελών.
Το δεύτερο ισχυρό λόμπι είναι το European Roundtable of Industrialists (ERT)(Ευρωπαϊκή στρογγυλή τράπεζα των βιομηχάνων) (http://www.ert.eu/), που ιδρύθηκε από τον P. Gyllenhammar της Volvo και στην οποία συμμετέχουν σαράντα επτά από τους μεγαλύτερους ευρωπαίους βιομηχάνους, έχει σκοπό την προώθηση του ελεύθερου εμπορίου, της απορρύθμισης και των ιδιωτικοποιήσεων. Στο πρόσφατο φυλλάδιο με τίτλο «ERT’s vision for a competitive Europe in 2025», εκτίθεται το όραμα των βιομηχάνων για την Ευρώπη. Η ERT είναι μόνιμος συνομιλητής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και συνδαιτυμόνας των Μέρκελ και Ολάντ.
Το τρίτο ισχυρό λόμπι είναι η European Financial Services Roundtable (ΕΡ5Ρ)(http://www.efr.be/), η οργάνωση των προέδρων και ανώτερων στελεχών των τραπεζών και ασφαλιστικών εταιριών της Ευρώπης, που στόχο έχει την προώθηση της ίδιας νεοφιλελεύθερης ατζέντας.
Οι ομοσπονδίες αυτές του βιομηχανικού και τραπεζικού κεφαλαίου δικτυώνονται σε όλη την Ευρώπη, διατηρούν σχέσεις με ανάλογα αμερικανικά λόμπι και ευρωβουλευτές, διεισδύουν σε όλες τις κυβερνήσεις και στις ανεξάρτητες αρχές των κρατών-μελών, ελέγχουν την πολιτική των ιδιωτικών ΜΜΕ, ενώ διαθέτουν τεράστια ποσά σε think tanks για την προώθηση της νεοφιλελεύθερης ρητορικής. Το σημαντικότερο είναι ότι διαθέτουν άμεση πρόσβαση στα νομοθετικά όργανα της ΕΕ, αλλά και των κρατών-μελών και οι προτάσεις τους γίνονται άμεσα αποδεκτές όπως έδειξε με ντοκουμέντα η Corporate Europe Observatory. Το βασικό μότο αυτών των οργανώσεων είναι ότι για να επέλθει ανάπτυξη επιβάλλεται μείωση του εργασιακού κόστους, δηλαδή η κινεζοποίηση της Ευρώπης.
Το «Newspeak» της ΕΕ
Ο νεοφιλελεύθερος λόγος, το “Newspeak” της ΕΕ εξ’ ανάγκης παίρνει την μορφή της «διπλής γλώσσας», από τη στιγμή που εκφράζει τα συμφέροντα μιας ειδικής τάξης, της καπιταλιστικής τάξης. Η παραπλάνηση με ευφημισμούς, περιφράσεις και μετονομασίες, αποτελεί δομικό στοιχείο των κειμένων της ΕΕ. Υποτίθεται ότι η ΕΕ εκφράζει τα συμφέροντα της Ευρώπης και του ευρωπαϊκού λαού ενώ αποτελεί πολιτικό όργανο της ευρωπαϊκής ολιγαρχίας. Έτσι, τα επίσημα κείμενα χρειάζεται να αποκρύψουν αυτό το γεγονός και να εμφανίσουν τον ιδεολογικό λόγο με το ένδυμα μιας «επιστημονικής» ουδετερότητας. Με αυτό τον τρόπο προσβλέπουν στην ιδεολογική κυριαρχία και την οικειοθελή υποταγή των υπηκόων.
Η περίπτωση όμως του «Europe 2020» είναι κάπως διαφορετική. Ως κείμενο στρατηγικής που απευθύνεται στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών, εκθέτει τις στρατηγικές πρωτοβουλίες που πρέπει να παρθούν από τις κυβερνήσεις για την υλοποίηση του προγράμματος. Οι ιδεολογικές κατευθύνσεις είναι τόσο ισχυρές που η «διπλή γλώσσα» αδυνατεί να τις αποκρύψει. Ο ελιτισμός, η αντιδημοκρατικότητα και η εξουσιαστική βία διατρέχουν όλα τα σημεία του κειμένου.
Η σημαντικότερη ιδέα που εγκαινιάζει το κείμενο είναι ότι η «Ευρώπη», ως αφηρημένη έννοια εκτός τόπου και χρόνου, αλλάζει την οικονομία και την κοινωνία: «Η κρίση αποτελεί εγερτήριο κάλεσμα…. Είναι η στιγμή της αλήθειας για την Ευρώπη. Η Ευρώπη είναι ικανή να αναλαμβάνει δράση σε περιόδους κρίσης και να προσαρμόζει τις οικονομίες και τις κοινωνίες της… η έξοδός µας από την κρίση θα πρέπει να αποτελέσει το σημείο εισόδου σε µια νέα οικονομία…. να εφαρμόσει τη δεύτερη φάση του προγράμματος «ευελιξία µε ασφάλεια». «Η στιγμή της αλήθειας για την Ευρώπη», παραπέμπει άμεσα στο «1984» του Orwell, όπου το Υπουργείο Αλήθειας της Ωκεανίας έχει την αποκλειστική αρμοδιότητας διαχείρισης του «newspeak». Με την βαρύγδουπη λέξη «Ευρώπη», που χρησιμοποιείται με την έννοια μιας αυταπόδεικτης αξίας που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση, αποκρύπτεται το γεγονός ότι η πραγματική Ευρώπη είναι ένα θέατρο άγριου ανταγωνισμού συμφερόντων, στον οποίο επικρατεί η καπιταλιστική ελίτ. Η κρίση είναι μια αφορμή για την εφαρμογή της «νέας οικονομίας». Εδώ εκφράζεται η κύρια ιδέα της νεοφιλελεύθερης διακυβέρνησης που συνίσταται στο γεγονός ότι μια κρίση που δημιουργείται εσκεμμένα ή όχι, αποτελεί ευκαιρία για την επιβολή των συμφερόντων της ελίτ. Το επίθετο «νέα» μπροστά από την οικονομία επιχειρεί την παραπλάνηση, αφού αμέσως μετά προσδιορίζεται το περιεχόμενό της: «ευελιξία με ασφάλεια», που αποτελεί ευφημισμό της επιστροφής σε εργασιακές σχέσεις φεουδαρχικού τύπου.
Το κυρίαρχο στοιχείο αυτού του αποσπάσματος είναι το ολοκληρωτικό πνεύμα: Η εξουσία, που ταυτίζεται με την αφηρημένη έννοια της Ευρώπης, αναλαμβάνει να «προσαρμόσει» την κοινωνία. Να μετατρέψει τα άτομα και την κοινωνία σε κάτι επιθυμητό για την εξουσία. Πρόκειται για έναν νέου τύπου ορθολογικό ολοκληρωτισμό που έχει εντελώς διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά από τον γνωστό ιστορικό ολοκληρωτισμό, ο οποίος μπροστά του φαντάζει σχετικά αθώος. Η κοινωνία εκλαμβάνεται ως ένα υλικό αντικείμενο χειραγώγησης που διαπλάθεται στα χέρια της εξουσίας με βάση ένα προκαθορισμένο σχέδιο.
Τυπικό δείγμα «διπλής γλώσσας» και εξουσιαστικής παράνοιας αποτελεί το δεύτερο απόσπασμα: «Η επιτυχία της νέας στρατηγικής θα εξαρτηθεί συνεπώς σε μεγάλο βαθμό από τη σαφήνεια µε την
οποία τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα κράτη µέλη και οι περιφέρειες θα εξηγήσουν γιατί οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες». Η «εξήγηση» σημαίνει την προπαγάνδα, οι «μεταρρυθμίσεις» την επιβολή των συμφερόντων των λόμπι, η «σαφήνεια» την αποφασιστικότητα της εξουσίας.
Το κείμενο αφού αναφερθεί σε επιθυμητή ανεργία της τάξης του 30%, λέγοντας ότι «πρέπει να επιδιώξουμε δουλειά για το 70%», αναφέρει: (οι Κυβερνήσεις πρέπει) «Να προωθήσουν νέες μορφές πολιτικής για την εξισορρόπηση της εργασίας και της ιδιωτικής ζωής…Να προάγουν την συλλογική και ατομική ευθύνη για την καταπολέμηση της φτώχειας…». Η φτώχεια που θα προκύψει από την ανεργία και τις μισθολογικές μειώσεις, ώστε να υπάρχει ανά πάσα στιγμή διαθέσιμος ένας εφεδρικός εργασιακός στρατός που να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για περαιτέρω μισθολογικές μειώσεις, θα επιλυθεί με την προσπάθεια των κυβερνήσεων να μετακυλήσουν τα αίτια της φτώχειας από το καπιταλιστικό σύστημα στα άτομα και τις συλλογικότητες. Η ιδέα είναι απλή: Η νεοφιλελεύθερη ανακατασκευή της φτώχειας αφορά το γεγονός ότι αυτή, μέσω της «υπευθυνοποίησης», πρέπει να αποδίδεται στην ανικανότητα των ατόμων και κάποιων κοινωνιών όπως αυτών του νότου. Με λίγα λόγια, είσαι φτωχός γιατί δεν έχεις την αξία που απαιτείται για να είσαι πλούσιος. Είστε φτωχοί γιατί δεν έχετε το πολιτισμικό κεφάλαιο για να είστε πλούσιοι. Είστε υπεύθυνοι για ότι σας συμβαίνει και γι αυτό η φτώχεια πρέπει να τιμωρείται ακόμα και ποινικά. Το κείμενο είναι σαφές: αυτός ο στόχος πρέπει να επιτευχθεί με κατάλληλο χειρισμό της γλώσσας, με πολιτικές που πρέπει να θέσουν τέλος στην ιδιωτική ζωή. Η «εργασιακή ευελιξία», η φτώχεια και το τέλος της ιδιωτικότητας, πρέπει να επιβληθεί ως η νέα φυσική κατάσταση του βίου.
Όπως αναφέρεται στο κείμενο: «Τούτο θα απαιτήσει ισχυρό πλαίσιο διακυβέρνησης που εκμεταλλεύεται τα μέσα που έχει στη διάθεσή του για να διασφαλίσει έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή…..». Δηλαδή απαιτείται από τις κυβερνήσεις να αξιοποιήσουν κάθε μέσο προπαγάνδας και επιβολής για την άμεση και αποτελεσματική επίτευξη της «νέας» οικονομίας και κοινωνίας: ισχυρή διακυβέρνηση αυταρχικού τύπου που εκμεταλλεύεται όλες τις δυνατότητες της κρατικής μηχανής, των θεσμών και των ΜΜΕ.
Η γλώσσα της ΕΕ είναι η τυπική γλώσσα του νέου ολοκληρωτισμού. Λέξεις με αυθαίρετο αξιολογικό περιεχόμενο, ευφημισμοί και διαστρέβλωση εννοιών, διχοτόμηση ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, δημιουργία κατάστασης έκτακτης ανάγκης για την επιβολή του σωτηριολογικού λόγου της εξουσίας, βαθειά αντιδημοκρατικός και θετικιστικός: μια πολιτικο-οικονομική ελίτ αναλαμβάνει αυθαίρετα την αναμόρφωση της κοινωνίας με βάση τον ορθολογισμό των ειδικών της οικονομίας. Η ΕΕ οδηγείται στην πραγμάτωση της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής ουτοπίας: στην κατασκευή μιας κοινωνίας χωρίς δικαιώματα, ως ένα πειθαρχημένο γρανάζι στην μηχανή της καπιταλιστικής συσσώρευσης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου