Του ΑΝΔΡΕΑ ΖΑΦΕΙΡΗ*
Παραφράζοντας τον Αρτύρ Ρεμπώ, το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ έχει ένα και μόνο καθήκον:
«Πρέπει να ξαναεπινοήσουμε την Αριστερά, αυτό το ξέρουμε»
Τι σημαίνει όμως να ξαναεπινοήσουμε την αριστερά; Δεν θα έπρεπε να αποτελεί άραγε αυτό μια διαρκή διαδικασία στο σώμα μιας σύγχρονης ανατρεπτικής προοπτικής; Σε αυτή την περίοδο το αίτημα συγκεκριμενοποιείται ως εξής: Το μεγάλο στοίχημα με το οποίο καλείται να αναμετρηθεί το συνέδριο είναι η ανάγκη να απαντήσει στο βασικό ερώτημα που θέτει η αγωνία και η ελπίδα:
Υπάρχει εναλλακτικό, ρεαλιστικό σχέδιο απέναντι στο μονόδρομο του κανιβαλικού ανδραποδισμού που ετοιμάζει η κυβέρνηση;
Μια αγαπημένη δημοσιογραφική έκφραση είναι ότι δεν υπάρχουν μονόδρομοι στην πολιτική. Κι όμως…υπάρχουν στιγμές στην Ιστορία που οι μονόδρομοι στήνουν καρτέρι. Κι όπως για την αστική τάξη σήμερα υπάρχει ένας και μόνος δρόμος εξόδου από την κρίση (της),( η προσπάθεια επιστροφής των σχέσεων εργασίας-κεφαλαίου σε προ-οκτωβριανά πλαίσια, προσπάθεια που δεν βρίσκεται στο τέλος της διαδρομής αλλά μάλλον στην αρχή) έτσι και για την εργατική τάξη και το λαό υπάρχει σήμερα μόνο μια επιλογή. Αυτή την επιλογή πρέπει να περιγράψει με σαφήνεια η αριστερά για να παραμείνει μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος. Με σαφήνεια. Χωρίς υπεκφυγές ή κρυμμένες λέξεις.
Οι 5 άξονες του λαϊκού μονόδρομου:
1. Τα σημεία της Α εκδοχής: άμεση, χωρίς όρους διαγραφή του ελληνικού κρατικού χρέους,ακύρωση όχι μόνο των μνημονίων αλλά και των νεοαποικιακών δανειακών συμβάσεων, εθνικοποίηση –κοινωνικοποίηση των τραπεζών και των στρατηγικών τομέων και ομάδων της οικονομίας ,με πλαίσιο εργατικού και δημοσίου ελέγχου.
2. Η παραγωγική ανασυγκρότηση δεν μπορεί να υπάρξει αν νοηθεί σαν μια συνέχεια διαχείρισης παρά μόνο σαν τομή και άρνηση στην καρδιά των σχέσεων παραγωγής: Η αδυσώπητη κρίση του ελληνικού και διεθνούς καπιταλισμού δεν αφήνει κανένα περιθώριο αυταπάτης για τη δυνατότητα αναδιανομής όπως στις αρχές της δεκαετίας του ΄80. Σήμερα δεν υπογράφονται κοινωνικά συμβόλαια.
3. Περί ευρωζώνης.. Από τη δεκαετία του ’70 πολλά παλικάρια σφάχτηκαν στη ποδιά ενός ιδιόμορφουευρωπαϊκού νεοδογματισμού. Από τη μία τα επιχειρήματα για εθνική περιχαράκωση και την αναγκαιότητα του διεθνισμού. Από την άλλη η ανάδειξη των αντιφάσεων μιας δομής που δεν μετασχηματίζεται. Ακόμη και εάν αποφύγουμε τον πειρασμό να αναρωτηθούμε γιατί ο διεθνισμός της εργατικής τάξης πρέπει να περιοριστεί προνομιακά στα όρια της ευρωζώνης( η βαλκανική ενδοχώρα, η αραβική –και όχι μόνο-ανατολή, η Ρωσία, η Λατινική Αμερική δεν αποτελούν πεδία διεθνισμού;) ακόμη και εάν αποδεχτούμε την πιθανότητα της, σχεδόν με μεταφυσικούς όρους, μετάλλαξης ενός ιμπεριαλιστικού μηχανισμού, το αμείλικτο ερώτημα θα παραμένει: όταν ο χρόνος της κυβέρνησης της Αριστεράς θα μετριέται με ένα εκκρεμές που θα μοιάζει με τη σπάθα του Δαμοκλή, πόσα περιθώρια θα υπάρχουν να διαπραγματευτείς με τη συγκεκριμένη Ε.Ε. ; Πόσα περιθώρια άσκησης φιλολαϊκής πολιτικής θα έχεις μέσα στη μέγγενη του ευρώ, της ΕΚΤ, των συμφώνων δημοσιονομικής πειθαρχίας, των τριών πυλώνων της ΟΝΕ δηλαδή ; Ή αλλιώς: ποιος θα είναι ο ελάχιστος χρόνος επιβίωσης μιας κυβέρνησης ανατροπής πριν και η ίδια ανατραπεί με μοχλό αντιφάσεις και αυταπάτες;
4. Αρκεί η διαπίστωση του ιστορικά καταδικασμένου χαρακτήρα του καπιταλισμού ώστε η αριστερά να αναγνωρίζεται αυτόματα από εκείνη την πλευρά της κοινωνίας –και να συγχωνεύεται μαζί της- (τη ζωντανή εργασία) , που έχει κάθε λόγο να αγωνιστεί ενάντια στην βαρβαρότητα; Ίσως κάποτε αυτό να ήταν αρκετό. Σήμερα όχι. Μετά από δεκαετίες κατασυκοφάντησης και υπεροχής της αστικής ιδεολογίας η νέο-νοηματοδότηση του σοσιαλισμού απαιτείται. Για να ορίσει το σύγχρονο περιεχόμενο αλλά και για να ορίσει ένα νέο οραματικό τοπίο. Η επιστημονικότητα του σοσιαλισμού ποτέ δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από ένα στείρο ακαδημαϊσμό εάν δεν βαφτιζόταν μέσα στην όντως λαϊκότητα της φωτιάς που έκαψε τον Κερέμ. Η συγκρότηση ενός μεγάλου μετώπου με λαϊκά, δημοκρατικά, αντιιμπεριαλιστικά και αντικαπιταλιστικά χαρακτηριστικά που θα ανοίγει το δρόμο στο σοσιαλισμό της νέας εποχής δεν αποτελεί καθήκον του αύριο αλλά ώριμο τέκνο της ανάγκης σήμερα.
5. Η αριστερά οφείλει να εμπιστευθεί στο λαό , να τον καταστήσει συμμέτοχο και συνδιαμορφωτήαυτού του σχεδίου. Μόνο ένα σχέδιο ριζοσπαστικών ρήξεων, τομών και συνδιαμόρφωσης μπορεί να επιβιώσει με σημαντικές εφεδρείες την εγγύηση της ενεργητικής στήριξης από της δυνάμεις της εργασίας και ένα ριζικά διαφορετικό γεωπολιτικό προσανατολισμό. Η συνδιαμόρφωση συντελείται ήδη σε χώρους εργασίας ή άλλους κοινωνικούς χώρους. Η λειτουργία της ΕΡΤ από τους ίδιους τους εργαζόμενούς της, το παράδειγμα της ΒΙΟΜΕΤ, οι λειτουργία δεκάδων πρωτόλειων μορφών συνεταιρισμών ή αλληλεγγύης αποδεικνύουν καθημερινά ότι το σχέδιο Σωτηρίας της χώρας δεν θα αποτελέσει ένα μυστικό σχέδιο μιας επιτροπής σοφών , δεν θα γραφεί μέσα σε γραφεία ή σε παρασκήνια (διεθνή ή εγχώρια), αλλά μια ζωντανή διαδικασία αλληλεπίδρασης μεταξύ της αριστεράς και των πιο ενεργητικών, μαχητικών και πρωτοπόρων τμημάτων της κοινωνίας.
6. Το σχέδιο του λαϊκού μονόδρομου απαιτεί και ένα πολιτικό υποκείμενο που δεν θα έχει την αποκλειστική του εκπροσώπηση αλλά θα αποτελεί την πιο σημαντική συνιστώσα της πραγμάτωσής του. Το συνέδριο θα πρέπει να περιγράψει αυτό το υποκείμενο. Ένα κόμμα-μέτωπο πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων. Κόμμα των ενεργών μελών και όχι των μελών μιας χρήσης. Κόμμα τωνδημοκρατικών και συλλογικών αποφάσεων τόσο στη λήψη όσο και στην υλοποίηση και γι αυτό ενιαίο. Τα «αγκάθια» των συνιστωσών και της λίστας θα πρέπει να ειδωθούν κάτω από το πρίσμα της ειλικρίνειας και του πραγματικού τους ειδικού βάρους.
Α) Το ερώτημα της κατάργησης των συνιστωσών μπορεί και σε ποιο βαθμό να απαντήσει στο ερώτημα της υπέρβασης των δεκάδων άτυπων ανθυποσυνιστωσών (που πολλές από αυτές έχουν προσωποπαγή χαρακτήρα); Διχαστική συνιστώσα ο αιώνιος έφηβος- αντάρτης Μανώλης ή ο πολιτευτής του νομού Χ που μπορεί να εγγράφεται μαζί με μια ολόκληρη κουστωδία προσωπικών οπαδών προς διαμόρφωση συσχετισμών; Ένα πολιτικό ζήτημα δεν μπορεί να απαντηθεί με διοικητικό τρόπο ή η αριστερά δεν έχει ακόμη βγάλει συμπεράσματα από αντίστοιχες απαντήσεις του παρελθόντος;
Β) Η πολυτασικότητα θα αποτελέσει απλή διακηρυκτική αρχή εάν δεν συνοδεύεται από το αυτονόητο πολιτικά και κατοχυρωμένο δικαίωμα στην ύπαρξη διακριτής λίστας. Θα αναμετρηθούμε με ρητορικά ερωτήματα που η ίδια η πραγματικότητα και η ιστορία της αριστεράς έχουν απαντήσει (μπορούν να υπάρξουν μονολιθικά κόμματα ή η ίδια η κοινωνική πραγματικότητα «διατρέχει» και αποτυπώνεται μέσα στα κόμματα); Στο δίλλημα διαφανή, δημοκρατική, ανοιχτή στην κρίση όλων των μελών έκφραση ή παρασκηνιακοί μηχανισμοί και υπόγειες συμφωνίες τι θα επιλέξει ένα σύγχρονο κόμμα της ανατροπής; Μπορεί να αποτραπούν τα φαινόμενα εμφάνισης άτυπων υπο-λιστών κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας και στα πλαίσια της ενιαίας λίστας(φαινόμενο που στην πράξη αμφισβήτησε την ίδια τη θεωρητική απάντηση της ενιαίας λίστας στο ζήτημα της ενότητας);
Γ) Ένα αρχηγικό κόμμα στις σύγχρονες συνθήκες δεν μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική λύση. Ηδημοσκοπική στασιμότητα αποδεικνύει ότι η λογική του «ώριμου φρούτου» και το άνοιγμα σ΄ ένανανύπαρκτο πια κοινωνικά μεσαίο χώρο, δεν αποτελούν τα διαβατήρια για την κυβέρνηση αλλά το αντίθετο. Επειδή η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται παρά σαν φάρσα ένα νέο 1993 δεν μπορεί να είναι ο στόχος. Αν το ζητούμενο τότε ήταν να «φύγει η χολέρα» και μια επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση, σήμερα κάτι τέτοιο είναι απλά ουτοπία. Η χώρα δεν μπορεί να γυρίσει στο 2009. Ή θα γίνει η μεγάλη τομή (και ότι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο υποκειμένου) ή θα ζήσουμε στην κινούμενη άμμο της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, με την αριστερά να βυθίζεται μαζί με την κοινωνία.
Να ξαναεπινοήσουμε την Αριστερά λοιπόν. Να αντιστοιχήσουμε την εντεινόμενη ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας με τα υποκείμενα που αναφέρονται στις δυνάμεις της εργασία αλλιώς . Αυτός είναι ο μονόδρομος του λαού. Η μόνη του επιλογή.
*Ο Ανδρέας Ζαφείρης είναι μέλος της γραμματείας των ΣΥΝΕΚ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου