Για την ενότητα της Αριστεράς...Για μια πολυκεντρική Αριστερά...Για την ενότητα στη βάση

Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2011

Μάης του '68, ιστορία


Μάης του '68

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο όρος Μάης του '68 (γνωστός και ως Γαλλικός Μάης) περιγράφει την πολιτική και κοινωνική αναταραχή που ξέσπασε στη Γαλλία κατά τη διάρκεια των μηνών Μαΐου-Ιουνίου του 1968. Τα γεγονότα ξεκίνησαν από κινητοποιήσεις των Γάλλων μαθητών και φοιτητών, επεκτάθηκαν με γενική απεργία των Γάλλων εργατών και τελικά οδήγησαν σε πολιτική και κοινωνική κρίση, που άρχισε να παίρνει διαστάσεις επανάστασης και οδήγησε στη διάλυση της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης και την προκήρυξη εκλογών από τον τότε πρόεδρο Σαρλ Ντε Γκωλ.
Μερικοί φιλόσοφοι και ιστορικοί έχουν υποστηρίξει ότι η εξέγερση
ήταν το πιο σημαντικό επαναστατικό γεγονός του 20ού αιώνα, επειδή δεν πραγματοποιήθηκε από μεμονωμένο πλήθος, όπως οι εργαζόμενοι ή οι φυλετικές μειονότητες, αλλά ήταν μια παλλαϊκή εξέγερση, άνευ φυλετικών, πολιτιστικών, ηλικιακών και κοινωνικών διακρίσεων.
Άρχισε ως σειρά απεργιών και καταλήψεων, που ξέσπασαν σε διάφορα πανεπιστήμια και γυμνάσια στο Παρίσι, μετά από τη διαμάχη με τους διοικητές των πανεπιστημίων και την αστυνομία. Οι προσπάθειες της κυβέρνησης του Σαρλ Ντε Γκωλ να λύσει τις απεργίες με τη δράση της αστυνομίας κατάφεραν μόνο να οξύνουν την κατάσταση περαιτέρω, οδηγώντας σε οδομαχίες με την αστυνομία στο Quartier Latin. Ακολούθησε γενική απεργία από τους σπουδαστές και απεργίες σε όλη τη Γαλλία από δέκα εκατομμύρια Γάλλους εργαζομένους, κατά προσέγγιση δύο τρίτα του γαλλικού εργατικού δυναμικού. Κατά συνέπεια, ο Σαρλ Ντε Γκωλ διέλυσε την Εθνοσυνέλευση και προκήρυξε νέες κοινοβουλευτικές εκλογές για τις 23 Ιουνίου 1968.
Η κυβέρνηση βρέθηκε υπό κατάρρευση, αλλά ο επαναστατικός αναβρασμός έπαψε να υπάρχει σχεδόν τόσο γρήγορα όσο προέκυψε. Οι εργαζόμενοι επέστρεψαν στις εργασίες τους, ωθημένοι από την Confédération Générale du Travail και το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, που είχε καταδικάσει την εξέγερση και δεν συμμετείχε. Όταν τελικά πραγματοποιήθηκαν εκλογές τον Ιούνιο, το κόμμα του Ντε Γκωλ προέκυψε ακόμα ισχυρότερο από πριν.
Τα γεγονότα μπορεί να κατέληξαν σε πολιτική αποτυχία, αλλά είχαν τεράστιες κοινωνικές συνέπειες: μπορεί να μη διήρκεσαν ένα μήνα, αλλά ο όρος Μάης του '68 έγινε συνώνυμο με την αλλαγή των κοινωνικών αξιών. Στη Γαλλία, θεωρείται ως σημείο-σταθμός για τη μετάβαση από το συντηρητισμό (θρησκεία, πατριωτισμός, σεβασμός στην εξουσία) στις φιλελεύθερες ιδέες (ισότητα, ανθρώπινα δικαιώματα, σεξουαλική απελευθέρωση). Στην Ευρώπη, αποτέλεσαν έμπνευση για παρόμοιους κοινωνικούς αγώνες αλλά και αφορμή για ρήξη ορισμένων κομματιών του σοσιαλιστικού κινήματος με τα παραδοσιακά κομμουνιστικά κόμματα.

Πίνακας περιεχομένων

[Απόκρυψη]

[Επεξεργασία] Τα γεγονότα του Μαΐου

Μετά από μήνες συγκρούσεων μεταξύ των σπουδαστών και των Αρχών στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ στα περίχωρα του Παρισιού, το Πανεπιστήμιο έκλεισε στις 2 Μαΐου 1968 με λοκ άουτ από τη διεύθυνσή του. Οι σπουδαστές στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης συναντήθηκαν στις 3 Μαΐου για να διαμαρτυρηθούν για το κλείσιμο και την ενδεχόμενη αποβολή φοιτητών της Ναντέρ.
Τη Δευτέρα, 6 Μαΐου, η Εθνική Ένωση Σπουδαστών -η μεγαλύτερη φοιτητική ένωση στη Γαλλία ακόμα και σήμερα- και η Ένωση των Πανεπιστημιακών Καθηγητών κάλεσε σε πορεία όσους ήθελαν να διαμαρτυρηθούν για την εισβολή της αστυνομίας στη Σορβόνη. Στην πορεία κατέβηκαν περισσότεροι από 20.000 φοιτητές, καθηγητές και διάφοροι υποστηρικτές με κατεύθυνση τη Σορβόνη, που παρέμενε κλειστή από την αστυνομία, η οποία κινήθηκε εναντίον του πλήθους, που άρχισε να διαλύεται. Ακολούθησαν οδομαχίες, κατά τις οποίες οι διαδηλωτές έστηναν πρόχειρα οδοφράγματα και η αστυνομία απαντούσε με δακρυγόνα. Εκατοντάδες φοιτητές συνελήφθησαν.
Στις 6 Μαΐου στην απεργία μπήκαν και οι μαθητές των λυκείων, οι οποίοι την επόμενη ημέρα ενώθηκαν με φοιτητές, καθηγητές και νέους εργάτες και συγκεντρώθηκαν στην Αψίδα του Θριάμβου απαιτώντας:
  1. την απόσυρση όλων των ποινικών κατηγοριών εναντίον των συλληφθέντων φοιτητών
  2. την απόσυρση της αστυνομίας από το Πανεπιστήμιο και
  3. το άνοιγμα των Πανεπιστημίων της Ναντέρ και της Σορβόνης από τις Αρχές.
Οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν, αφού οι σπουδαστές γύρισαν στις πανεπιστημιουπόλεις, έπειτα από ψεύτικη αναφορά πως η κυβέρνηση δέχτηκε τα αιτήματα, ανακάλυψαν όμως ότι οι σχολές ήταν ακόμη κλειστές. Οι φοιτητές βρίσκονταν σε επαναστατικό πυρετό.
Την Παρασκευή 10 Μαΐου, ένα τεράστιο πλήθος μαζεύτηκε στην Αριστερή Όχθη (Rive Gauche) του Σηκουάνα. Όταν η αστυνομία τους εμπόδισε να διασχίσουν το ποτάμι, το πλήθος κατέφυγε σε οδοφράγματα κι η αστυνομία επιτέθηκε στις δυο τα ξημερώματα έπειτα από αποτυχημένες διαπραγματεύσεις. Οι οδομαχίες κράτησαν μέχρι το πρωί της επόμενης ημέρας, και προκάλεσαν εκατοντάδες τραυματισμούς και συλλήψεις. Τα γεγονότα μεταδίδοντας απευθείας από το ραδιόφωνο, ενώ την επόμενη ημέρα προβάλλονταν πλάνα στην τηλεόραση.
Η σκληρή αντίδραση της κυβέρνησης προκάλεσε κύμα αλληλεγγύης για τους απεργούς, ενώ πολλοί γνωστοί Γάλλοι τραγουδιστές και ποιητές ενστερνίστηκαν τις επαναστατικές ιδέες μετά την αποκάλυψη των αστυνομικών βιαιοτήτων. Το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα υποστήριξε απρόθυμα τους σπουδαστές, τους οποίους θεωρούσε τυχοδιώκτες και αναρχικούς, και οι σημαντικότερες Αριστερές Ομοσπονδίες, η Γενική Εργατική Συνομοσπονδία (Confédération Générale du Travail) και ο Σύνδεσμος Μηχανικών κάλεσαν σε μια ημέρα γενικής απεργίας και πορείας τη Δευτέρα 13 Μαΐου.
Εκείνη την ημέρα, πάνω από ένα εκατομμύριο πολιτών βγήκε στην πορεία στους δρόμους του Παρισιού. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Ζωρζ Πομπιντού ανήγγειλε την απελευθέρωση των κρατουμένων και την επαναλειτουργία της Σορβόνης. Το κύμα των απεργιών εντούτοις δεν υποχώρησε, παρά το πλήθος εξοργίστηκε περισσότερο.
Όταν ξανάνοιξε η Σορβόνη, οι σπουδαστές την κατέλαβαν και την ανακήρυξαν αυτόνομο «λαϊκό πανεπιστήμιο». Περίπου 401 λαϊκές «επιτροπές δράσης» συστάθηκαν στο Παρίσι και αλλού στις εβδομάδες που ακολούθησαν για να εκφράσουν τις διαμαρτυρίες ενάντια στην κυβέρνηση και τη γαλλική κοινωνία.
Στις επόμενες ημέρες, οι εργαζόμενοι άρχισαν να κάνουν κατάληψη στα εργοστάσια, ξεκινώντας με μια καθιστική διαμαρτυρία στις αεροπορικές εγκαταστάσεις κοντά στη Νάντη στις 14 Μαΐου, κατόπιν με μια άλλη απεργία σε εργοστάσιο συναρμολόγησης της Renault κοντά στη Ρουέν, η οποία επεκτάθηκε στα κατασκευαστικά εργοστάσια της Renault στην κοιλάδα του Σηκουάνα και στο παρισινό προάστιο Βoulogne-Billancourt. Μέχρι τις 16 Μαΐου οι εργαζόμενοι είχαν καταλάβει περίπου πενήντα εργοστάσια και μέχρι τις 17 Μαΐου 200.000 εργαζόμενοι απεργούσαν. Ο αριθμός αυτός διογκώθηκε σε δύο εκατομμύρια εργαζομένους την επόμενη ημέρα και έπειτα δέκα εκατομμύρια. Κατά προσέγγιση δηλαδή τα δύο τρίτα του γαλλικού εργατικού δυναμικού βρίσκονταν σε απεργία την εβδομάδα που ακολούθησε.
Αυτές οι απεργίες δεν καθοδηγήθηκαν από την Εργατική Ένωση, αντιθέτως έγινε προσπάθεια να κατευθυνθούν οι διαμαρτυρίες σε ζητήματα όπως υψηλότερες αμοιβές και άλλες οικονομικές απαιτήσεις. Οι εργαζόμενοι υπέβαλαν ένα ευρύτερο, πιο πολιτικό και ριζοσπαστικότερο αίτημα, απαιτώντας την παραίτηση της κυβέρνησης και του Προέδρου Σαρλ Ντε Γκωλ και, σε μερικές περιπτώσεις, προσπάθησαν να αναλάβουν την αυτοδιοίκηση των εργοστασίων όπου δούλευαν. Όταν η ηγεσία των εργατικών συνδικάτων διαπραγματεύτηκε με τις Ενώσεις των μεγαλύτερων εργοδοτών μια αύξηση 35% στο βασικό μισθό, μια αύξηση μισθών 7% και το μισό των κανονικών μισθών για τις ημέρες της απεργίας, οι εργαζόμενοι που είχαν καταλάβει τα εργοστάσια αρνήθηκαν να επιστρέψουν στις θέσεις τους, αν και αυτή η συμφωνία ήταν καλύτερη από ό,τι θα μπορούσαν να έχουν λάβει έναν μόνο μήνα νωρίτερα.
Στις 30 Μαΐου εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές, καθοδηγούμενοι από την Εργατική Ομοσοπονδία, βαδίζουν στους δρόμους του Παρισιού, φωνάζοντας "Αντίο, Ντε Γκωλ!"
Ενώ η κυβέρνηση έμοιαζε να είναι υπό κατάρρευση, ο Σαρλ Ντε Γκωλ επέλεξε να μην πει το αντίο, ωστόσο αναγκάστηκε να κρυφτεί και υπήρχε έτοιμο σχέδιο για τη φυγάδευσή του από τη χώρα. Αφού εξασφάλισε ότι διέθετε υπολογίσιμο αριθμό στρατιωτικών μονάδων για να τον καλύψουν, βγήκε την επόμενη ημέρα στο ραδιόφωνο -καθώς η Εθνική Τηλεόραση βρισκόταν σε απεργία- και ανήγγειλε τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και εκλογές που θα γίνονταν στις 23 Ιουνίου. Διέταξε τους εργαζομένους να επιστρέψουν στην εργασία τους, απειλώντας να κηρύξει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.

[Επεξεργασία] Τα γεγονότα του Ιουνίου

Από εκείνη τη χρονική στιγμή και έπειτα το επαναστατικό αίσθημα των σπουδαστών και των εργαζομένων εξασθένισε. Οι εργαζόμενοι επέστρεψαν βαθμιαία στις εργασίες τους, ενώ άλλα εργοστάσια εκκενώθηκαν βίαια από την αστυνομία. Η Εθνική Ένωση Σπουδαστών ματαίωσε τις δημόσιες διαμαρτυρίες. Η κυβέρνηση κατάργησε διάφορες αριστερές οργανώσεις. Η αστυνομία επανέκτησε υπό τον έλεγχό της τη Σορβόννη στις 16 Ιουνίου, ενώ ο Σαρλ Ντε Γκωλ θριάμβευσε στις εκλογές που πραγματοποιήθηκαν τον Ιούνιο και η κρίση έλαβε τέλος.

[Επεξεργασία] Συνθήματα και γκράφιτι

Γαλλικά
  • Il est interdit d'interdire.
  • Pouvoir à l'Imagination
  • Soyez réalistes, demandez l'impossible.
  • Lisez moins, vivez plus.
  • L'ennui est contre-révolutionnaire.
  • On ne revendiquera rien, on ne demandera rien. On prendra, on occupera.
  • Le patron a besoin de toi, tu n'as pas besoin de lui.
  • Travailleur: Tu as 25 ans mais ton syndicat est de l'autre siècle.
  • On achète ton bonheur. Vole-le.
  • Je suis venu. J'ai vu. J'ai cru.
  • La poésie est dans la rue.
  • L'alcool tue. Prenez du L.S.D.
  • Debout les damnés de l'Université.
  • Sous les pavés, la plage !
  • Je t'aime ! Oh ! dites-le avec des pavés !
  • Ni Dieu ni maître!
Ελληνικά
  • Απαγορεύεται το απαγορεύεται.
  • Η Φαντασία στην Εξουσία
  • Να 'στε ρεαλιστές, ζητήστε το αδύνατο.
  • Διαβάστε λιγότερο, ζήστε περισσότερο.
  • Η ανία είναι αντεπαναστατική.
  • Δεν θα αξιώσουμε τίποτα, δεν θα ζητήσουμε τίποτα. Θα πάρουμε, θα καταλάβουμε.
  • Το αφεντικό έχει ανάγκη εσένα, δεν τον έχεις εσύ ανάγκη.
  • Εργαζόμενε: Είσαι 25 χρονών αλλά το συνδικάτο σου είναι του προηγούμενου αιώνα.
  • Αγοράζουν την ευτυχία σου... Κλέψ' την.
  • Ήρθα. Είδα. Πίστεψα.
  • Η ποίηση βρίσκεται στους δρόμους.
  • Το αλκοόλ σκοτώνει. Πάρτε LSD.
  • Εμπρός του Πανεπιστημίου οι κολασμένοι.
  • Κάτω από τα πεζοδρόμια, η παραλία!
  • Σ' αγαπώ! Ω, πες το με πέτρες!
  • Ούτε Θεός ούτε αφέντης!

[Επεξεργασία] Ο Μάης του '68 σε διεθνές πλαίσιο

Ο Μάης του '68 δεν ήταν μια μεμονωμένη «γαλλική υπόθεση». Αντίθετα, υπήρξαν διαμαρτυρίες φοιτητών σε όλο τον κόσμο.
Τα γεγονότα προηγήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν ο Πρόεδρος Λίντον Τζόνσον αποσύρθηκε από την προεδρική εκστρατεία το Μάρτιο του 1968, λόγω της αυξανόμενης λαϊκής διαμαρτυρίας. Ακολούθησε στις 4 Απριλίου η δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και η φοιτητική κατάληψη και το κλείσιμο του Πανεπιστημίου Κολούμπια στις 23 Απριλίου.
Στο Μεξικό, τη νύχτα της 2ης Οκτωβρίου 1968, μια πορεία σπουδαστών τελείωσε μέσα σε έναν καταιγισμό σφαιρών στην Plaza de las Tres Culturas στο Tlatelolco, στην Πόλη του Μεξικού, δέκα μέρες πριν τους Ολυμπιακούς του 1968.
Τα φοιτητικά κινήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία ήταν απομονωμένα από την εργατική τάξη, αλλά στην Ιταλία και στην Αργεντινή και οι εργαζόμενοι ένωσαν τις δυνάμεις τους στις προσπάθειες να δημιουργηθεί μια ριζικά διαφορετική κοινωνία.
Στο Βέλγιο, φοιτητές από το φλαμανδικό πανεπιστήμιο Katholieke Universiteit Leuven διαμαρτυρήθηκαν ενάντια στην επιβολή της γαλλικής γλώσσας στο πανεπιστήμιο, κάτι που οδήηγησε στη δημιουργία ξεχωριστού γαλλόφωνου πανεπιστημίου (Université catholique de Louvain).
Στην Ανατολική Ευρώπη, φοιτητές στην Πολωνία και στη Γιουγκοσλαβία διαμαρτυρήθηκαν εναντίον της περιστολής της ελευθερίας του λόγου από το κομουνιστικό καθεστώς ενώ στην Τσεχοσλοβακία η Άνοιξη της Πράγας διεύρυνε τα πολιτικά δικαιώματα μέχρι την καταστολή της από τη Σοβιετική Ένωση και τους συμμάχους της από το Σύμφωνο της Βαρσοβίας.
Πολλοί φοιτητές επίσης ασχολήθηκαν με τα ζητήματα του "Τρίτου Κόσμου". Δημιουργήθηκαν σοσιαλιστικά κινήματα με αναφορές στην Κούβα, το Βιετνάμ και την Κίνα, αναδεικνύοντας προσωπικότητες όπως ο Φιντέλ Κάστρο, ο Τσε Γκεβάρα και ο Μάο Τσε Τουνγκ.

[Επεξεργασία] Ο Μάης του '68 στις τέχνες

Η ταινία του 2003 Οι Ονειροπόλοι του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, βασισμένη στο μυθιστόρημα του Γκίλμπερτ Ανταίρ The Holy Innocents, εξιστορεί ένα μικρό χρονικό διάστημα από τη ζωή τριών νέων σινεφίλ φοιτητών με φόντο τα γεγονότα του Μαΐου του 1968. Τα γεγονότα του Μάη περιγράφονται επίσης στην ταινία του 1982 Πεθαίνοντας στα τριάντα (Mourir à 30 ans) του Ρομέν Γκουπίλ, που συμμετείχε στα γεγονότα. Το μυθιστόρημα του Λώρενς Φερλινγκέττι Έρωτας τις μέρες της οργής αφορά μια ιστορία αγάπης που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της εξέγερσης.

[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία

  • Βέικος, Θεόφιλος, «Η εξέγερση των σπουδαστών του ’68». Αντί 373 (1988), 38-40.
  • Αλτουσέρ, Λουί, «Μάης ‘φοιτητικός’ ή εργατικός;». Μετάφρ. Άγγελος Ελεφάντης, Ο πολίτης 91 (1988), 34-41.

[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι









































Αναδημοσιεύουμε σήμερα με την ευκαιρία των 40 χρόνων από την έκρηξη του γαλλικού Μάη του 68 ένα κείμενο της Νέας Ανατολής που γράφτηκε για τα 30χρονα της επετείου του. Αυτό το κείμενο αποτελεί μια ανάλυση του Μάη του 68 κάτω από ένα φως, το φως του μαοϊσμού και ιδιαίτερα κάτω από την πείρα του παγκόσμιου αντισοσιαλφασιστικού αγώνα που ακολούθησε την κινέζικη παλινόρθωση. Στο κείμενο αυτό έχουν γίνει μερικές ελάχιστες μικροδιορθώσεις σε σχέση με το αρχικό και αφορούν κυρίως σε φραστικές βελτιώσεις διατυπώσεων.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 5 ΙΟΥΝΗ 1998 - ΑΡ. ΦΥΛ. 306
Ο ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΜΑΗΣ ΤΟΥ 1968 ΚΑΙ Ο ΣΟΣΙΑΛΦΑΣΙΣΜΟΣ
Ο γαλλικός Μάης του ’68 είναι γνωστός σαν το τελευταίο μεγάλο και μαζικό προοδευτικό πολιτικό κίνημα στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Αυτός ο χαρακτήρας του έχει αναγνωριστεί σήμερα και από τα κυρίαρχα τμήματα της διεθνούς αστικής διανόησης, ενώ η καθεστωτική και σοσιαλφασιστική ψευτοαριστερά σε κάθε επέτειο κάνει μεγάλο θόρυβο και του επιφυλάσσει τους καλύτερους ύμνους της.
Αυτή η γενική αποδοχή οφείλεται σε δύο βασικούς λόγους. Ο ένας είναι ότι ο Μάης του ’68 είναι σε γενικές γραμμές ένα νικημένο λαϊκό κίνημα που δεν είχε συνέχεια και κλιμάκωση, ούτε σε τοπικό, ούτε σε διεθνές επίπεδο και ο δεύτερος, ότι ο Μάης του ’68 κουβάλαγε μέσα του σαν δευτερεύουσα, αλλά ισχυρή πλευρά το σοσιαλφασισμό και την αστική παρακμή.
Ο γαλλικός Μάης του ’68 είναι ένα βαθιά αντιφατικό κίνημα, δηλαδή ένα κίνημα επαναστατικό και βαθύτατα ριζοσπαστικό σε ότι αφορά τη φύση και τους πόθους της μεγάλης μάζας των κοινωνικών δυνάμεων που αποτέλεσαν τον κορμό του, αλλά και γεμάτο αθλιότητες από τον εν μέρει μικροαστικό, και εν μέρει σοσιαλφασιστικό χαρακτήρα των δυνάμεων που τον καθοδήγησαν. Αυτή η δεύτερη πλευρά θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολιτικό πισωγύρισμα όχι μόνο τη Γαλλία, αλλά ολόκληρο τον πλανήτη.
Γίνεται πάντα περισσότερο λόγος ειδικά για το γαλλικό Μάη του ’68 και όχι για τα άλλα αντίστοιχα κινήματα σε άλλες δυτικές χώρες (ΗΠΑ, Γερμανία, Ιταλία) την ίδια περίπου εποχή, γιατί το γαλλικό κίνημα ήταν το πιο μαζικό, το πιο ριζοσπαστικό και το πιο πολιτικό από όλα τα άλλα και σαν τέτοιο ήταν αυτό που κατέληξε σε μια ανοιχτή πολιτική κρίση, ξεπερνώντας το γενικό επίπεδο της πολιτικής διαμαρτυρίας που είχαν όλα τα υπόλοιπα. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Γαλλία γίνεται η χώρα όπου ένα παγκόσμιο πολιτικό φαινόμενο παίρνει σε αυτήν την πιο τυπική του μορφή. Η Γαλλία παραμένει πάντα η χώρα ενός επαναστατικού λαού και ταυτόχρονα μιας ακραίας και μαζικής πολιτικής αντίδρασης. Όμως η μεγάλη ιδιομορφία του Γαλλικού ’68 σε σχέση με κάθε προηγούμενο προοδευτικό κίνημα και κάθε ανάλογο κίνημα την ίδια εποχή βρίσκεται στο γεγονός ότι εδώ η πολιτική αντίδραση δε βρέθηκε μόνο απέναντι από την εξέγερση, αλλά και, κυρίως, μέσα σ’αυτήν.
Εννοούμε μ’αυτό το τελευταίο ότι το κίνημα του γαλλικού Μάη πρέπει να διαχωριστεί σε δύο συνιστώσες: Η μία είναι ο καθ’αυτός Μάης που στην ηγεσία και τη βάση του ήταν κυρίως οι φοιτητές και οι μαθητές του Λυκείου και ύστερα το χαμηλό στην ιεραρχία κομμάτι της Πανεπιστημιακής διανόησης και οι νεαροί ειδικευμένοι εργάτες, και από την άλλη είναι ο ρεβιζιονιστικός Μάης, τα εργατικά συνδικάτα, που όμως βρίσκονταν κάτω από την απόλυτη ηγεμονία του σοσιαλφασιστικού Κ.Κ Γαλλίας. Όλες οι ιστοριογραφίες του Μάη θεωρούν αυτές τις πλευρές συμπληρωματικές και τις ενώνουν σε ένα κίνημα. Στην ουσία πρόκειται όμως για δύο αντίθετες πλευρές που συνυπήρξαν μέσα σε ένα κίνημα που μόνο στη μορφή του ήταν ενωμένο.
O καθ’ αυτός Μάης του ’68, (ας τον ονομάσουμε φοιτητικό Μάη από την κύρια κοινωνική δύναμη που τον αποτέλεσε), ξεκίνησε, κορυφώθηκε και τελείωσε σαν ένα αυθόρμητο και μαχητικό κίνημα διαμαρτυρίας που σε κανένα του στάδιο δεν έβαλε ζήτημα πολιτικής εξουσίας και που ποτέ από μόνο του δε θα οδηγούσε σε κατάσταση μέγιστης πολιτικής κρίσης. Αν οι υπόλοιπες φοιτητικές εξεγέρσεις τύπου ’68 σε όλο τον τότε βιομηχανικό κόσμο δεν έφτασαν σε μέγιστη πολιτική κρίση, ήταν ακριβώς γιατί δεν υπήρχε σε αυτούς η δεύτερη συνιστώσα, η καθαρά πολιτική συνιστώσα, που στο γαλλικό Μάη του ’68 ήταν το σοσιαλφασιστικό “κομμουνιστικό” κόμμα. Πουθενά, σε καμία άλλη αναπτυγμένη βιομηχανική χώρα δεν υπήρχε ένα ισχυρό σοσιαλφασιστικό κόμμα που θα μπορούσε να δώσει άλλη διάσταση στους αντίστοιχους “Μάηδες”. Στη Γερμανία για παράδειγμα υπήρχε μια πανίσχυρη σοσιαλδημοκρατία, που έλεγχε τα εργατικά συνδικάτα και η οποία σε καμία περίπτωση δεν στάθηκε δίπλα στο ριζοσπαστικό κίνημα. Στις ΗΠΑ τα συνδικάτα ήταν, και είναι στα χέρια της κλασσικής αντίδρασης, ενώ στην Ιταλία το ρεβιζιονιστικό “Κομμουνιστικό” Κόμμα είχε πολύ περισσότερο σοσιαλδημοκρατικό παρά σοσιαλφασιστικό χαρακτήρα. Έτσι στις ΗΠΑ ο “Μάης” που εξελίχθηκε ανάμεσα στα ’66 έως τα ’69 έμεινε πάντα φοιτητικός, αλλά μαζικός σαν πολιτική κουλτούρα, ενώ στη Γερμανία και στην Ιταλία κατέληξε γρήγορα στο περιθώριο, στο αδιέξοδο και αναπόφευκτα στην μικροαστική τρομοκρατία (RAF, Ερυθρές Ταξιαρχίες).
Αλλά ας δούμε την αλληλοσυμπλοκή των δύο συνιστωσών του γαλλικού Μάη και ύστερα τη σχέση τους με την τρίτη δύναμη, την ανοιχτά αντίπαλη, και καθεστωτικά ηγεμονική πολιτική δύναμη που ήταν τότε το γκωλικό κόμμα με επικεφαλής του (και πρόεδρο της Δημοκρατίας) τον ίδιο τον Ντε Γκωλ.

Ο ΜΑΗΣ ΤΗΣ ΑΛΗΘΙΝΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ Ή Ο ΦΟΙΤΗΤΙΚΟΣ ΜΑΗΣ
Κατ’ αρχήν λοιπόν ήταν ο φοιτητικός Μάης. Αυτός ξεκίνησε από τη σχολή της Κοινωνιολογίας της Ναντέρ, που αποτελούσε το πιο προωθημένο ιδεολογικά απόσπασμα της γαλλικής αστικής εκπαίδευσης δηλαδή το πιο πειραματικό και το “πιο ανοιχτόμυαλο” Πανεπιστήμιό της. Ο πρύτανης του, ο Γκραπέν, ήταν εκπρόσωπος του πιο δημοκρατικού και εκσυγχρονιστικού ρεύματος της αστικής τάξης, δραστήριο μέλος της αντίστασης, αριστερός. Αυτός όμως, όπως και όλος σχεδόν ο πανεπιστημιακός καθηγητικός μηχανισμός της Ναντέρ, κυριολεκτικά ποδοπατήθηκε από ένα φοιτητικό κίνημα που ένωνε μέσα του δύο ιστορικές απαιτήσεις: Πρώτο την άρνηση της αστικής αυταρχικής και από καθ’ έδρας παιδείας και έμμεσα όλης της αστικής κοινωνίας, και δεύτερο την άρνηση του ιμπεριαλισμού, άρνηση που εκείνη την εποχή εκφραζόταν μέσα από την καταδίκη της αμερικάνικης επέμβασης στο Βιετνάμ και την υποστήριξη στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του βιετναμέζικου λαού. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν από το ξέσπασμα του κινήματος της Ναντέρ είχε προηγηθεί μια περίοδος έντονων πολιτικών ζυμώσεων γύρω από το βιετναμικό και είχαν οργανωθεί μετωπικά όργανα, κυρίως νεολαιίστικα, για τη συμπαράσταση στο Βιετνάμ. Η σύγκρουση με το κράτος και την αστυνομία άρχισε ακριβώς από αυτό το επίπεδο και επεκτάθηκε και βάθυνε με την αντικαπιταλιστική κριτική του Πανεπιστημίου. Η σύγκρουση φοιτητών - καθηγητών στην Ναντέρ, εξελίχθηκε σύντομα σε μια σύγκρουση φοιτητών - πολιτικών αρχών, μεταφέρθηκε από τους φοιτητές της Ναντέρ γρήγορα στη Σορβόνη, δηλαδή στο κέντρο του Παρισιού και στο κέντρο της πολιτικής ζωής και ξέσπασε σαν μαζικό και μαχητικό πολιτικό κίνημα όταν η αστυνομία το χτύπησε με τη βία. Και αυτό απάντησε επίσης με βία: Οδοφράγματα,
δακρυγόνα, φωτιές ήταν η τυπική εικόνα αυτής της αναμέτρησης. Από τη στιγμή της σύγκρουσης αυτής, που πάντως ποτέ της δεν πήρε μια αληθινή φονική αιματηρή μορφή, το κίνημα αυτό έθεσε πρακτικά στη Γαλλία εκείνης της εποχής την απαίτηση για την κατάχτηση του αστικού πολιτικού δημοκρατισμού. Ο αντικαπιταλισμός ήταν η κινητήρια δύναμη του φοιτητικού Μάη, ήταν το πνεύμα του, όμως το εύρος του και η πλατιά συμπάθεια που απόκτησε μέσα στο σύνολο του πληθυσμού, η ισχυρή συσπείρωση που πέτυχε μέσα στην ίδια τη δημοκρατική διανόηση, και τέλος και το κυριότερο, τα πρακτικά του θετικά αποτελέσματα ήταν στο επίπεδο της πολιτικής δημοκρατίας και της δημοκρατικής κοινωνικής κουλτούρας γενικότερα.
Από την ουσιαστική, την πολιτική άποψη ο φοιτητικός Μάης αντιπαρατέθηκε σε ένα μεταπολεμικό αστικό καθεστώς που ναι μεν είχε οικοδομηθεί πάνω στον αντιφασισμό του Β’ Παγκόσμιου πολέμου, αλλά περιοριζόταν διαρκώς από τον αναπόφευκτο για τη διεθνή αστική τάξη φόβο, μπροστά στην κομμουνιστική επανάσταση της Ανατολής. Αυτός ο φόβος, δικαιολογημένος άλλωστε, υποχρέωνε τους φιλελεύθερους αστούς να συνασπίζονται με τους χειρότερους αντιδραστικούς, ακόμα και τους συνεργάτες του Γ’ Ράϊχ, για να κρατάνε σε υποταγή τη δημοκρατική μάζα που ζητούσε διαρκώς να καρπωθεί την πολιτική του αντιφασιστική νίκη, τουλάχιστον μέσα στα όρια του αστικού πολιτικού δημοκρατισμού. Ο φόβος αυτός άρχισε να λιγοστεύει από την ώρα που ο ανύπαρκτος σοσιαλισμός της ΕΣΣΔ άρχισε να γίνεται αντιληπτός σαν τέτοιος και να μη συγκινεί τις μάζες στη Δύση.
Ο “γενικός” Μάης της Δύσης, ήταν αυτός που τσάκισε κάθε πολιτικό εμπόδιο και οδήγησε στα όρια της αστικής δημοκρατικοποίησης όλες τις δυτικές κοινωνίες. Ο Μάης διαδήλωσε ότι οι λαοί δε δέχονταν πια το χωροφυλακίστικο ασφυκτικό έλεγχο της αστικής τάξης πάνω στην κοινωνική και πολιτική τους ζωή, και κυρίως δε δέχονταν την ασυζητητί συμμόρφωση στις γραφειοκρατικές ντιρεκτίβες σε κάθε επίπεδο της πολιτικής και συνδικαλιστικής οργάνωσης. Δίπλα σ’ αυτές τις διεκδικήσεις που εκφράστηκαν βαθύτερα ιδεολογικά και σαν πάλη ενάντια στην αστική ιεραρχία και την αστική επιλογή των “ελίτ”, ή σαν αμφισβήτηση της απέξω και εκ των άνω αστικής “αυθεντίας” αλλά και σαν άρνηση του μιλιταρισμού, του σοβινισμού και του αντισημιτισμού, ο Μάης απαίτησε και την πρακτική κοινωνική ισότητα της γυναίκας με τον άντρα και συνέτριψε κάθε πατριαρχικό καταναγκασμό στην ιδεολογική και κοινωνική ζωή όλου του ανεπτυγμένου δυτικού κόσμου.
Αυτή η τελευταία ήταν η πιο μόνιμη και η πιο θεαματική πρακτική συνέπεια του παγκόσμιου ’68. Οι γυναίκες και η νεολαία θα χρωστάνε πάντα πάρα πολλά στο δημοκρατικό και επαναστατικό ’68 που νομιμοποίησε στην πράξη τον ατομικό σεξουαλικό έρωτα και τσάκισε κάθε πατριαρχική οπισθοδρόμηση.
Αν ο γαλλικός φοιτητικός Μάης, ήταν ο πιο ριζοσπαστικός και επαναστατικός στη μορφή και το περιεχόμενό του από κάθε άλλο σύγχρονο του, ήταν επειδή η γαλλική ιμπεριαλιστική αστική τάξη βρέθηκε στο κατώτερο σκαλοπάτι που θα μπορούσε να βρεθεί κάθε άλλη δυτική αστική τάξη μετά τον μεγάλο αντιφασιστικό πόλεμο. Η γαλλική αστική τάξη που ένα κομμάτι της τόσο ωμά και σε τέτοια έκταση συνεργάστηκε με το ναζισμό στον πόλεμο (καθεστώς του Βισύ), βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της διεθνούς αντίδρασης μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ’60 όταν σχεδόν σύσσωμη άσκησε την πιο ωμή τρομοκρατική βία στους λαούς που πάλευαν για την απελευθέρωσή τους από τη γαλλική αποικιοκρατία (Ινδοκίνα, Αλγερία). Στο τέλος αυτή η αστική τάξη νικημένη και διεθνώς απομονωμένη, υποχώρησε, αλλά η πολιτική της φυσιογνωμία έμεινε βαθιά σημαδεμένη από την πρόσφατη αποικιοκρατική της κτηνωδία. Η αντιφασιστική της πλευρά μόλις και μετά βίας κάλυπτε τη ρατσιστική και τη σοβινιστική της πλευρά.
Όταν λοιπόν αυτό το καθεστώς προσπάθησε να συμπεριφερθεί στους εξεγερμένους φοιτητές του με το γνωστό αυταρχικό του τρόπο προκάλεσε μέσα στο δημοκρατικό γαλλικό λαό την πιο βαθιά αγανάκτηση και την πιο μεγάλη συσπείρωση γύρω από τους φοιτητές που χτυπιόντουσαν με την αστυνομία στο άντρο της κλασσικής γαλλικής προοδευτικής διανόησης, στο Καρτιέ Λατιέν. Στην πραγματικότητα ο κρυμμένος φασισμός του γαλλικού κράτους είχε εκφραστεί πριν τις μεγάλες συγκρούσεις των οδοφραγμάτων και μάλιστα πολύ βαθύτερα από ότι με την αστυνομική βία. Αλλά αυτή ήταν μια πείρα για πολύ λίγους και πιο ειδικά για τους πρώτους κινηματίες φοιτητές. Ήταν οι φοιτητές της Ναντέρ και πιο πριν οι οργανωμένοι συμπαραστάτες του βιετναμικού αγώνα που πρώτοι, πριν φουντώσει το κίνημα, βρέθηκαν αντιμέτωποι με τη βία των τραμπούκων ραβδοφόρων της γαλλικής ακροδεξιάς (της οργάνωσης Οccident) που κατατρομοκρατούσαν κάθε αριστερή ριζοσπαστική κίνηση. Τέτοιοι πολυάριθμοι, δραστήριοι και οργανωμένοι φασίστες δεν υπήρχαν σε άλλη δυτική χώρα. Εννοείται ότι αυτούς τους ξυλοφόρτωσε και τους εξαφάνισε ο Μάης της εξέγερσης πριν καλά - καλά ξεκινήσει.
Ουσιαστικά ο αληθινός, ο φοιτητικός Μάης του ’68, σαν αυτόνομος παράγοντας και σαν μοναδικός πρωταγωνιστής της εξέγερσης τέλειωσε με τη νύχτα των οδοφραγμάτων της 11 του Μάη. Οι αυθόρμητοι ριζοσπάστες ηγέτες του, ο Κον Μπεντίτ αρχηγός της εξέγερσης της Ναντέρ και κατά κάποιον τρόπο όλου του φοιτητικού Μάη, ο Ζεσμάρ (του κινήματος των “χαμηλών” πανεπιστημιακών) και ο Σοβαζό (της ριζοσπαστικής πλευράς της ηγεσίας των φοιτητικών συνδικάτων UNEF), ούτε θέλησαν, ούτε μπορούσαν να του δώσουν πολιτική προοπτική.
Όταν όμως το κίνημά τους κέρδισε την παλλαϊκή συμπάθεια, σαν ένα δημοκρατικό κίνημα, ανέλαβε να το υποτάξει πολιτικά και να το χρησιμοποιήσει για τους δικούς του σκοτεινούς σκοπούς το γαλλικό ψευτοκομμουνιστικό κόμμα, αυτό το ρωσόφιλο και πιο σοσιαλφασιστικό ανάμεσα σε όλα τα άλλα κόμματα του ανεπτυγμένου καπιταλιστικού κόσμου. Το γαλλικό “κομμουνιστικό” κόμμα ήταν η άλλη, η πιο επικίνδυνη και η πιο φασιστική πλευρά του γαλλικού καθεστώτος, που δούλεψε όμως όχι εξωτερικά, αλλά εσωτερικά σε σχέση με την εξέγερση.

Ο ΜΑΗΣ ΤΟΥ ΨΕΥΤΟΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ
Ασφαλώς ένας φοιτητικός Μάης το 1968 δε θα μπορούσε να έχει ξεκαθαρίσει με ένα σοσιαλφασισμό που τότε δεν είχε καν διαμορφωθεί σαν διεθνές ιδεολογικό ρεύμα. Το μόνο κίνημα που τον είχε συλλάβει στην ουσία του αν και μόνο στην αρχή του, ήταν η κινέζικη πολιτιστική επανάσταση η οποία είχε ξεσπάσει μόλις δύο χρόνια πριν από το γαλλικό Μάη που ωστόσο είχε προλάβει να επηρεάσει. Όμως τα βασικά ηγεμονικά ιδεολογικοπολιτικά ρεύματα του φοιτητικού Μάη, ο αυθορμητισμός, ο αναρχισμός των situationistes, οι μικροαστικές μ-λ και, προφανώς, οι τροτσκιστικές σέχτες δεν είχαν καθόλου ξεκαθαρίσει σε βάθος με το σοσιαλφασισμό, ενώ τα περισσότερα από αυτά τα ρεύματα μπέρδευαν το σοσιαλφασισμό με το προλεταριακό επαναστατικό ρεύμα της Γ’ Διεθνούς. Πάντως οι σχέσεις εξεγερμένων με το ΚΚΓ ήταν σχέσεις αντιπάθειας από την πρώτη στιγμή. Ο Κον Μπεντίτ δεν σταμάταγε να χρησιμοποιεί τον όρο “σταλινικά καθάρματα” για τους ηγέτες του ΚΚΓ και εκείνοι ξεκίνησαν με το να καταγγείλουν τα “γκρουπούσκουλα” (έκφραση που πρωτοχρησιμοποίησε ο Μαρσέ στην Ουμανιτέ) και τα “οργισμένα πλουσιόπαιδα” του φοιτητικού Μάη.
Αλλά αυτό έγινε στην πρώτη φάση. Μόλις ο φοιτητικός Μάης άρχισε να αποχτάει γόητρο μέσα στις μάζες, οι σοσιαλφασίστες αυτοί οι πιο ασύλληπτοι και πιο αδίστακτοι από τους καιροσκόπους άρχισαν την προσέγγιση. Λίγο πριν τη νύχτα των οδοφραγμάτων, στις 9 του Μάη, ο Αραγκόν επισκέπτεται τη Σορβόνη για να μιλήσει στους καταληψίες και αυτοί τον γιουχάρουν. Αυτή είναι ωστόσο μια στροφή των ρεβιζιονιστών που ολοκληρώνεται μετά τη μεγάλη νύχτα των οδοφραγμάτων της 11 του Μάη. Μετά από αυτή τη σύγκρουση, το ΚΚΓ, που δε συμμετείχε ποτέ στις αναμετρήσεις με την αστυνομία, καλεί σαν CGT (Συνομοσπονδία Εργασίας) τους εργαζόμενουςσε συγκέντρωση διαμαρτυρίας με δημοκρατικά και αντιγκωλικά συνθήματα και βρίσκεται ξαφνικά επικεφαλής ενός πρωτοφανούς δημοκρατικού κινήματος 500.000 ανθρώπων. Σε αυτή τη διαδήλωση της 13 του Μάη συμμετείχαν και οι άνθρωποι του Μάη που μάλιστα μπήκαν επικεφαλής παρά τις προσπάθειες των ψευτοκομμουνιστών να τους διώξουν. Όμως τον πολιτικό και οργανωτικό έλεγχο της διαδήλωσης αυτής και από κει και πέρα όλων των κινηματικών εξελίξεων που έγιναν στο όνομα του Μάη τις έλεγξε το ΚΚΓ. Οι δυνάμεις του φοιτητικού Μάη σε καμία περίπτωση και σε καμία τους εκδήλωση δεν μπόρεσαν να συσπειρώσουν πάνω από 30.000 άτομα.
Αμέσως μετά από αυτή την τεράστια διαδήλωση, που συγκλόνισε το γκωλικό καθεστώς, οι σοσιαλφασίστες οργανώνουν μια απεργία σε όλο το γαλλικό έδαφος που σε λίγες μέρες φτάνει τα 10.000.000 απεργούς. Η χώρα έχει παραλύσει. Η μικροαστική και ρομαντική επαναστατική μυθολογία του Μάη λέει ότι αυτή η πελώρια απεργία έγινε σε αντίθεση με τις διαθέσεις του ΚΚΓ επειδή η εργατική βάση συμπαθούσε τις διεκδικήσεις του φοιτητικού Μάη και υποχρέωσε την ηγεσία της να παρασυρθεί από την ορμή του. Πρόκειται για ένα συνηθισμένο παραμύθι που βόλευε πολύ και το ΚΚΓ το οποίο εμφανιζόταν στο γαλλικό λαό, και κυρίως τη γαλλική αστική τάξη σαν ένας σεμνός και άδολος ακόλουθος ενός δίκαιου και αυθόρμητου εργατικού κινήματος βάσης. Είναι αλήθεια ότι υπήρχε εκείνη την εποχή μια βαθιά διάθεση στους γάλλους εργάτες να αντισταθούν στην απληστία της γαλλικής αστικής τάξης και να αποσπάσουν οικονομικές απολαβές που να αναλογούν σε μια εικοσαετία ακατάπαυστης ανάπτυξης και συσσώρευσης κερδών για το γαλλικό βιομηχανικό κεφάλαιο. Κυρίως όμως ήθελαν να αποσπάσουν δημοκρατικά συνδικαλιστικά δικαιώματα μέσα στους χώρους δουλειάς και εξουσίες ελέγχου πάνω στην διοίκηση. Ήδη είχαν ξεσπάσει άγριες και μη ελεγχόμενες από τους ψευτοκομμουνιστές - συνεργάτες του κεφαλαίου- απεργίες, στην διάρκεια του 1967 και 1968. Η αστυνομική επίθεση στους φοιτητές και η αντικαπιταλιστική ατμόσφαιρα των διεκδικήσεων των τελευταίων συγκίνησαν τους εργάτες, ιδιαίτερα τους πιο νέους εργάτες, που μπήκαν κι όλας στα οδοφράγματα και που στα εργοστάσιά τους προπαγάνδιζαν την ιδέα μιας μαζικής απεργίας. Το δημοκρατικό μη σοσιαλφασιστικό συνδικάτο της CFDT δυνάμωσε ακριβώς πάνω στο Μάη, επειδή αντίθετα με την CGT, υποστήριξε από την αρχή τις προωθημένες εργατικές διεκδικήσεις στο πνεύμα του Μάη. Όμως η εργατική μάζα της CGT έπιανε τότε το 80% του συνόλου του βιομηχανικού προλεταριάτου.
Το ότι η μεγάλη πανεργατική απεργία του Μάη δεν έγινε από την πίεση των οδοφραγμάτων αποδεικνύεται: Πρώτο από το ότι η πρώτη απεργία κλειδί γίνεται στο κέντρο και σύμβολο όλης της εργατικής Γαλλίας, στο άντρο της CGT, στο εργοστάσιο Billancourt της Ρενό στις 16 του Μάη. Αυτή η απεργία ξεκινάει μετά από κάλεσμα της ίδιας της CGT για απεργία διαρκείας με ταυτόχρονη κατάληψη του εργοστασίου. Δεύτερο, και το κυριότερο, οι εργάτες της Billancourt και όλων των άλλων εργοστασίων που έκαναν κατάληψη, απαγόρευσαν αποφασιστικά από την πρώτη στιγμή στους εξεγερμένους φοιτητές να μπούν στα κατειλημμένα εργοστάσια και ποδοπάτησαν με περιφρόνηση τις αλλεπάλληλες προτάσεις τους και τα φλογερά τους συνθήματα για κοινό επαναστατικό αγώνα φοιτητών - εργατών. Πραγματικά δε θα μπορούσε να έχει υπάρξει ωμότερη προσγείωση και πιο άκαρδη διάψευση όλου του μικροαστικού προλεταριακού ρομαντισμού που διαπότιζε τα μυαλά των “κατακόκκινων” αντικαπιταλιστών του Μάη. Ήταν γι αυτούς ένα σοκ αυτή η συμπεριφορά των ινδαλμάτων τους, των εργατών, που μπορούν να κάνουν επαναστάσεις, αλλά που εξ ίσου μπορούν να ακολουθήσουν για μια περίοδο και τη χειρότερη αντίδραση. Η πείρα της σοβινιστικής ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο ήταν πολύ μακριά από το θεωρητικό και ιστορικό ορίζοντα των πρωταγωνιστών του Μάη.
Βεβαίως οι ηγέτες του ΚΚΓ δε χειρίστηκαν την πανεργατική απεργία δίχως περίσκεψη. Αν φρόντισαν να χωρίσουν τους εξεγερμένους φοιτητές από τους εργάτες, ήταν ακριβώς για να διασφαλίσουν ότι οι πρώτοι δε θα μπόλιαζαν τους δεύτερους με το επαναστατικό τους πνεύμα. Μια τέτοια ένωση θα μπορούσε να γίνει πραγματικά ανεξέλεγκτη. Έτσι έπεισαν τους απεργούς εργάτες ότι η επαφή με τους φοιτητές θα εξέθετε τον αγώνα τους στο λαό, αφού οι φοιτητές έκαιγαν αυτοκίνητα στα οδοφράγματα και κατέστρεφαν με συνθήματα τις σχολές τους. Οι σοσιαλφασίστες ηγέτες αξιοποίησαν έτσι κατά τον καλύτερο τρόπο τα μικροαστικά ρομαντικά αλλά και τα λούμπεν στοιχεία της εξέγερσης του ’68.
Τέλος οι σοσιαλφασίστες ηγέτες πήραν και ένα ακόμη καίριο μέτρο: φρόντισαν τα αιτήματα των εκατομμυρίων απεργών να μείνουν αυστηρά περιορισμένα στο οικονομικό επίπεδο.
Έτσι οι ηγέτες του ΚΚΓ κατόρθωσαν να δυναμώσουν στο έπακρο τις πολιτικές τους θέσεις και μέσα σε μια βδομάδα, στις 26 του Μάη, διοργάνωσαν νέα τεράστια συγκέντρωση της CGT στο Παρίσι και άλλες συγκεντρώσεις σε όλη τη Γαλλία δίχως όμως τους εξεγερμένους φοιτητές και τους ηγέτες τους που δεν τους είχαν πια ανάγκη, αφού είχαν βάλει κάτω από τις βρόμικες σημαίες τους όλο το δημοκρατικό κίνημα της Γαλλίας. Αυτή τη στιγμή το ΚΚΓ πρωτορίχνει το σύνθημα της “λαϊκής κυβέρνησης” αρχίζοντας ένα φρενιασμένο παιχνίδι για να πάρει την εξουσία μόνο του ή σε συμμαχία με τους “σοσιαλιστές” του Μιτεράν που έχει προηγούμενα ζητήσει δημοκρατική κυβέρνηση.
Στις 27 του Μάη οι βιομήχανοι και οι πελιδνοί γκωλικοί, δίνουν στη CGT σχεδόν ότι ζητάει από τα οικονομικά αιτήματα προκειμένου αυτή να σταματήσει την απεργία. Η CGT υπογράφει μαζί τους συμφωνία, τη γνωστή συμφωνία της Grenelle που δίνει στους εργάτες αυξήσεις στους μισθούς, αλλά δεν ικανοποιεί ούτε ένα θεσμικό οικονομικό αίτημα, όπως ήταν η μείωση των ωρών εργασίας. Οι σοσιαλφασίστες κατεβαίνουν αμέσως μετά στη “βάση” και θέτουν όμως έτσι το ζήτημα τόσο ψυχρά και ουδέτερα, ώστε η “βάση” να τους ζητήσει να συνεχίσουν δίχως αυτοί να εκτεθούν στους βιομηχάνους και στους γκωλικούς ότι χάλασαν τη συμφωνία. Στόχος τους είναι να ανέβουν στην εξουσία, όχι σε σύγκρουση, αλλά σε ενότητα με τη γαλλική αστική τάξη και μάλιστα σαν εγγυητές του νόμου και της τάξης. Αυτός ο στόχος τους αποδεικνύεται από το τρομερό γεγονός ότι προηγούμενα στις 24 του Μάη με την εφημερίδα τους την Humanite δίνουν κάλυψη στην απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης να απελάσει τον Κον Μπεντίτ από τη Γαλλία σαν γερμανό υπήκοο (και μάλιστα εβραίο).
Οι εξεγερμένοι απαντάνε με το σύνθημα: “είμαστε όλοι γερμανοεβραίοι”, αλλά η απόφαση δεν παίρνεται πίσω. Ο Κον Μπεντίτ απελαύνεται. Οι σοσιαλφασίστες πλέουν σε πελάγη ευτυχίας.
Όμως έχουν υπολογίσει δίχως τον Ντε Γκωλ, που στηριγμένος στη δύναμη που του δίνει η στρατιωτική ηγεσία, κηρύσσει πολιτικό πόλεμο στο ΚΚΓ και το ξεσκεπάζει σε μια ομιλία του 3 λεπτών κατηγορώντας το ότι είναι “ένα κόμμα - ολοκληρωτική επιχείρηση, που θέλει να επιβάλει κομμουνιστική δικτατορία στη Γαλλία”. Ταυτόχρονα κηρύσσει εκλογές και καλεί σε διαδήλωση τους γκωλικούς στις 30 του Μάη.
Πέρα από κάθε πρόβλεψη διαδηλώνουν εκείνη την ημέρα σε μια άλλη γιγαντιαία διαδήλωση 400.000 άνθρωποι. Το πολιτικό εγχείρημα του ΚΚΓ καταρρέει. Αποδεικνύεται ότι η μάζα δε θέλει ούτε “λαϊκή κυβέρνηση” ρώσικου τύπου. Το ψευτοκομμουνιστικό κόμμα καταλαβαίνει ότι νικιέται πολιτικά, μαζεύει στα γρήγορα τις απεργίες του και αφήνει μόνους τους τους επαναστάτες του φοιτητικού Μάη να εισπράξουν όλη την εκδικητική μανία της γαλλικής αστικής τάξης. Αυτή την περίοδο σημειώνονται οι πιο αιματηρές συμπλοκές με την αστυνομία και λίγο μετά τίθενται εκτός νόμου τα μικρά εξωκοινοβουλευτικά κόμματα της εξέγερσης. Τα ηγετικά στελέχη φυλακίζονται για ένα διάστημα. Οι γκωλικοί κερδίζουν με παταγώδη τρόπο τις εκλογές, ο Μιτεράν και οι ψευτοκομμουνιστές καταποντίζονται.
Στην πραγματικότητα στις 30 του Μάη είχαμε μια μεταστροφή των μαζών, που άρχισε αμέσως μετά την πρώτη μεγάλη διαδήλωση της CGT. Οι μάζες πραγματικά φοβήθηκαν τους ψευτοκομμουνιστές που ήδη είχαν γίνει αντιληπτοί σαν δικτάτορες στην Ανατολή. Η άνοιξη της Πράγας είχε ήδη ξεκινήσει και μια απεργία που παρέλυσε τη Γαλλία εντελώς ξαφνικά, και καθοδηγημένη από ένα τέτοιο “κομμουνιστικό” κόμμα, γέμισε με ρίγη και τους συντηρητικούς μικροαστούς, αλλά και τους οξυδερκείς δημοκράτες. Το χειρότερο πάντως σε όλη αυτή την υπόθεση είναι ότι για να αντιμετωπίσει το ψευτοκομμουνιστικό πραξικόπημα ο γκωλισμός διέπραξε και το πιο μεγάλο του έγκλημα: έβγαλε από τη φυλακή και νομιμοποίησε τους φασίστες του ΟΑΣ, τους αποικιοκράτες δήμιους του αλγερινού λαού, που ήταν στη φυλακή από την εποχή της αλγερινής ανεξαρτησίας. Στην νομιμοποίηση αυτή βρίσκονται οι πολιτικές ρίζες της νομιμότητας του Λεπενικού ρεύματος.
Το χαρακτηριστικό του φοιτητικού Μάη σαν εξέγερσης είναι ότι η ήττα του αποτελεί είναι βασικά πολιτική και όχι στρατιωτική. Η ήττα αυτή είναι αποτέλεσμα της απομόνωσής του μέσα στην πλατιά λαϊκή μάζα επειδή από τη μια κατάφερε να τρομάξει τους μικροαστούς, ιδίως της υπαίθρου, πηγαίνοντας με τους πραξικοπηματίες του ΚΚΓ, και επειδή από την άλλη επέτρεψε με τα αναρχικά σεχταριστικά του καμώματα σε αυτούς τους τελευταίους να εισπράξουν τη δημοκρατική δυσαρέσκεια του γαλλικού λαού για το μεταπολεμικό γκωλικό καθεστώς. Η πολιτική ήττα αυτού του Μάη είναι συνέπεια της απομόνωσης μέσα στις μάζες των ριζοσπαστικών αλλά και μικροαστικών ρευμάτων που τον καθοδήγησαν. Γι’ αυτό το λόγο όσο και να περιμένουν οι λάτρεις του γαλλικού Μάη του ’68 δεν θα τον ξαναδούν να επαναλαμβάνεται.

ΕΝΑ ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟΥ
Ο Μάης του ’68 ήταν στο βάθος του ένα κίνημα ενάντια στο σοσιαλφασιστικό πνεύμα, όμως έγινε τόσο γνωστός γιατί οι σοσιαλφασίστες σπεκούλαραν πάνω του και παραλίγο να πετύχουν τους στόχους τους και να φέρουν τη Γαλλία και τον κόσμο δεκάδες χρόνια πίσω. Ο φοιτητικός Μάης του ’68 πέθανε από τους σοσιαλφασίστες εσωτερικά πριν προλάβει να νικηθεί από τον Ντε Γκωλ εξωτερικά. Ο Μάης του ’68 ήταν ένα κίνημα του ιστορικού μεταίχμιου.
Ήταν το τελευταίο κόκκινο κίνημα μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση στη Ρωσία και πριν την παλινόρθωση στην Κίνα, αλλά ταυτόχρονα άνοιγε και το δρόμο για τα κατοπινά πραξικοπηματικά «κνίτικα» ψευτοταξικά κινήματα της δυτικής Ευρώπης. Αλλά και το κόκκινο του Μάη ήταν περισσότερο εκείνο μιας ανταύγειας.
Ήταν η ανταύγεια των τελευταίων αληθινά ταξικών και αντιϊμπεριαλιστικών αγώνων του Τρίτου κόσμου που έγιναν με κόκκινες σημαίες. Η ηρωϊκή πάλη του βιετναμικού λαού που τόσο πολύ γονιμοποίησε τα φοιτητικά δημοκρατικά κινήματα της Δύσης έδωσε λίγα χρόνια μετά τη θέση της στην πρώτη μεγάλη σοσιαλφασιστική δικτατορία της νοτιοανατολικής Ασίας, τη δικτατορία των σοβινιστών βιετναμέζων ρεβιζιονιστών του Βορρά. Άλλωστε και ο ίδιος ο φοιτητικός Μάης του ’68 έκρυβε μέσα του και μια ισχυρή πλευρά, δευτερεύουσα, άρνησης της επανάστασης και κληρονόμησε τις δικές του αρρώστιες στους λαούς δίπλα στις καταχτήσεις του.
Έτσι θα πρέπει οι νέες επαναστάσεις και τα δημοκρατικά κινήματα να διδαχθούν από την πάλη του Μάη ενάντια στις «αστικές αυθεντίες», αλλά να υπερασπίσουν την ανάγκη για μια προλεταριακή καθοδήγηση των αγώνων τους. Πρέπει δηλαδή από τη μια να χτυπήσουν τον αστικό ιεραρχικό καταπιεστικό οργανωτικισμό, αλλά από την άλλη πρέπει να υπερασπίσουν την οργάνωση και την πειθαρχία των λαών. Πρέπει από τη μια να τσακίσουν τη μηχανιστική σκέψη, αλλά από την άλλη δεν πρέπει να πέσουν στον ιρρασιοναλισμό. Πρέπει να υπερασπίσουν την ισότητα των δύο φύλλων, αλλά να μη γίνουν απολογητές της αστικής σεξουαλικής παρακμής. Πρέπει να υπερασπίσουν την ελευθερία που στηρίζεται στην αναγκαιότητα και όχι τον αστικό ατομικισμό που στηρίζεται στην ατομική αυθαιρεσία.
Κοντολογίς το νέο επαναστατικό προλεταριάτο, το νέο κόκκινο θα βγει μέσα από τις στάχτες που αφήνει στο δρόμο του ο σοσιαλφασισμός. Αυτό το νέο κόκκινο πρέπει να κριτικάρει τον μικροαστισμό του ’68 και κάθε τι που τον έκανε να προσφέρει στην αστική τάξη άλλοθι για τη μακροημέρευσή της και κυρίως σκαλοπάτι στο σοσιαλφασισμό για να ανέβει στην εξουσία. Ο αναρχισμός, ο κάθε τροτσκισμός, και ο μ-λ οπορτουνισμός του Μάη πρέπει να πολεμηθούν ιδεολογικά. Αυτά τα μικροαστικά ρεύματα έχουν γίνει πια σήμερα σύμμαχοι, εφεδρείες ή προχωρημένα αποσπάσματα του σοσιαλφασισμού.
Το νέο κόκκινο πρέπει να ρίξει την προσοχή του στα αντισοσιαλ-φασιστικά κινήματα που γίνονται τώρα πια κυρίως με δημοκρατικές και εθνικοανεξαρτησιακές σημαίες. Με αυτά πρέπει να ενωθεί και να αποσπάσει μέσα από τους πολύχρονους και οδυνηρούς αγώνες την πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία.
Οι νέοι Μάηδες ώσπου να ξαναγίνουν ολόπλευρα κόκκινοι, θα έχουν πολλά χρώματα και την ατμόσφαιρα της Τιεν Αν Μεν. Τύπου Πράγας, Βαρσοβίας, Πεκίνου. Τέτοιου είδους είναι οι επαναστατικοί και δημοκρατικοί αγώνες, οι νέοι Μάηδες που έρχονται.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου